شرایط و نحوه ثبتنام المپیاد
۱- مقدمه
طبق تفاهم نامه فی مابین ستاد ویژه توسعه فناوری نانو و سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان و طبق بخشنامه این سازمان، سیزدهمین المپیاد دانش آموزی علوم و فناوری نانو توسط سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان و با همکاری باشگاه دانش آموزی علوم و فناوری نانو برگزار می شود. لازم به ذکر است که این المپیاد مورد تایید بنیاد ملی نخبگان قرار گرفته است.
۲- شرایط شرکت کنندگان
- در سال تحصیلی جاری در یکی از پایه های تحصیلی دهم تا دوازدهم مشغول به تحصیل باشد.
- دانش آموزان تمامی رشته های تحصیلی می توانند در المپیاد دانش آموزی فناوری نانو شرکت نمایند.
- در دوره متوسطه، هیچگونه وقفه تحصیلی یا ترک تحصیل نداشته باشد.
- تابعیت ایرانی داشته باشد (دارای کد ملی ایران باشد).
- بیش از دو دوره در مرحله عملی المپیاد نانو حضور پیدا نکرده باشند.
۳- روش ثبتنام
ثبت نام در سیزدهمین المپیاد علوم و فناوری نانو از طریق سایت سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان به نشانی (http://oly.medu.ir) امکانپذیر است. نهادهای ترویجی که مایل به ثبت نام گروهی هستند، از ۱۵ تا ۱۹ آذرماه فرصت دارند وارد کارتابل نهاد ترویجی خود در سایت باشگاه نانو شده و لیست دانشآموزان خود را در قسمت ثبت نام گروهی بارگذاری نمایند و ثبت نام این دسته از عزیزان در سایت سازمان استعدادهای درخشان توسط کارشناسان باشگاه نانو صورت میگیرد. مبلغ ثبت نام انفرادی از طریق سایت سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان، ۵۰۰٬۰۰۰ ریال (پنجاه هزار تومان) و برای ثبت نام گروهی از طریق نهادهای ترویجی و در سایت باشگاه نانو با احتساب ٪۲۰ تخفیف به ازای هر نفر مبلغ ۴۰۰،۰۰۰ ریال (چهل هزار تومان) است که از طریق درگاه پرداخت الکترونیکی در سامانه ثبت نام قابل پرداخت است.
به داوطلبان توصیه میشود قبل از ثبت نام، حتما راهنمای ثبت نام را به صورت کامل و دقیق مطالعه نمایند.
۴- مراحل آزمون
المپیاد دانش آموزی علوم و فناوری نانو در سه مرحله به شرح زیر برگزار میشود:
مرحله اول) این مرحله ۸ بهمن ماه ۱۴۰۰ به صورت حضوری برگزار خواهد شد. مرحله اول شامل ۲۵ سوال تستی در مدت زمان ۵۰ دقیقه است. براي پاسخهاي غلط، نمره منفي در نظر گرفته می شود.
جدول ۱- سرفصلهای آزمون مرحله اول المپیاد علوم و فناوری نانو
ردیف |
سرفصل |
عنوان مقاله |
تعداد سوال مرحله اول |
۱ |
مقدمهای برعلوم و فناوری نانو |
آشنایی با فناوری نانو، ابعاد نانومتری و نانوساختارها |
۳ |
هستهزایی و رشد |
|||
تاثیر اندازه و شكل ذرات در دمای نقطه ذوب مواد در مقیاس نانو |
|||
شبكههای بلوری |
|||
نقصها در بلور |
|||
۲ |
مبانی نانومواد |
نانومواد کربنی : (نانولولههای کربنی و گرافن) |
۶ |
کاربردهای نانوالیاف |
|||
نانوذرات فلزی |
|||
خواص لایههای نازک |
|||
نانوکامپوزیتها |
|||
نانو ساختارهای متخلخل |
|||
نانومواد هوشمند |
|||
۳ |
خواص نانو مواد |
خواص حرارتی نانومواد |
۳ |
خواص مكانیكی نانومواد |
|||
خواص نوری نانومواد |
|||
۴ |
روشهای ساخت و تولید نانومواد |
تهیه نانومواد با روش سل – ژل |
۲ |
تولید نانومواد به روش هیدروترمال |
|||
رسوبدهی لایه اتمی |
|||
لایهنشانی به روش کندوپاش یونی(اسپاترینگ) |
|||
لیتوگرافی |
|||
معرفی روش انفجار الكتریكی سیم |
|||
۵ |
روشهای مشخصهیابی نانو مواد |
آشنایی با میكروسكوپ الكترونی روبشی |
۵ |
میكروسكوپ تونلی روبشی (STM) |
|||
روشهای ایجاد تصویر و الگوی پراش در میكروسكوپ الكترونی عبوری |
|||
دستگاه طیف سنج نور مرئی – فرابنفش (UV-Vis) ابزاری جهت اندازهگیری خواص نوری نانو مواد |
|||
طیف سنجی ارتعاشی مادون قرمز |
|||
۶ |
کاربردهای فناوری نانو |
روشهای تصفیه پساب (1) |
۵ |
روشهای تصفیه پساب (2) |
|||
کاربرد فناوری نانو در تصفیه خاکهای آلوده |
|||
معرفی حسگرهای زیستی |
|||
نانوژنراتور |
|||
روشهای دارورسانی هدفمند |
|||
سازوکارهای هدفگیری سرطان |
|||
باتری لیتیم-یون |
|||
۷ |
ایمنی |
اقدامات حفاظت فردی در آزمایشگاه |
۱ |
روشهای کنترل خطر در آزمایشگاه نانو |
مرحله دوم) حد نصاب راهیابی به مرحله دوم المپیاد توسط اعضای کمیته علمی مشخص خواهد شد. با توجه به تعداد راه یافتگان به مرحله دوم، این مرحله در حوزه های منتخب در سراسر کشور برگزار خواهد شد.
این مرحله از آزمون شامل ۲۰ سوال تستی و ۶ سوال تشریحی در مدت زمان ۱۲۰ دقیقه برگزار میشود. براي پاسخهاي غلط در سوالات تستی، نمره منفي در نظر گرفته شده است. محورهای سوالات مشتمل بر نانوفیزیک، نانوشیمی و نانوزیستفناوری است. محتوای سوالات در این چهار محور شامل مبانی فناوری نانو، نانو مواد، خواص نانو مواد، روشهای سنتز، روشهای مشخصهیابی، کاربردهای فناوری نانو و ایمنی میشود.
بودجه بندی سوالات تستی به صورت زیر است:
سرفصل |
تعداد سوالات تستی |
کد سرفصل |
مبانی فناوری نانو و نانومواد |
۴ |
۱ |
خواص نانو مواد |
۵ |
۲ |
روشهای سنتز نانو مواد |
۴ |
۳ |
روشهای مشخصه یابی نانومواد |
۴ |
۴ |
کاربردهای فناوری نانو |
۳ |
۵ |
ایمنی |
* |
۶ |
*موارد ایمنی در سوالات مربوط به سنتز نانومواد یا دستگاهها مطرح میشود.
سوالات تشریحی مرحله دوم در سه حالت زیر مطرح میشود:
- حل مساله (یک سوال)
- سوال تحلیلی (چهار سوال)
- سوال از کاربرد، نحوه کار و نکات ایمنی استفاده از دستگاههای تخصصی شبکه آزمایشگاههای آموزشی نانو (توانا) شامل الکتروریسی، انفجار الکتریکی سیم، پوششدهی به روش اسپاترنیگ، پوشش دهی دورانی، همگنساز التراسونیک، میکروسکوپ تونلی روبشی (STM)، میکروسکوپ نیروی اتمی (AFM) و اسپکتروفتومتر (UV-Vis) (یک سوال).
مرحله سوم) این مرحله با حضور ۴۰ نفر برتر مرحله دوم در قالب یک اردوی عملی- آموزشی برای برگزیدگان کشوری در یک مرکز معتبر علمی-پژوهشی برگزار خواهد شد. قبل از دوره، دانش آموزان با حضور در دو جلسه غیرحضوری (وبینار)، در خصوص محتوای دوره و جزئیات اجرایی آن اطلاعات لازم را کسب خواهند کرد.
در این مرحله، دانشآموزان ضمن فراگیری روشهای ساخت و کاربرد نانومواد در آزمایشگاه، از حداقل یک مرکز فعال کشور در حوزه فناوری نانو نیز بازدید خواهند کرد. دانش آموزان در گروههای سه نفره و در قالب فعالیت آزمایشگاهی با نظارت ۱۰ استاد و پشتیبان علمی که متخصص فناوری نانو هستند، با یکدیگر رقابت می کنند. برای هدفمند شدن فعالیت ها و ارزیابی بهتر، تمامی گروهها روی یک چالش علمی و فناورانه به صورت متمرکز به فعالیت پژوهشی می پردازند. ارزیابی نهایی در این مرحله بر اساس امتیازات انفرادی انجام میشود.
بخش های اصلی مرحله عملی (مرحله سوم) المپیاد نانو به شرح زیر است:
- انجام آزمایش کاربردی در حوزه فناوری نانو به همراه انجام آزمونها و تحلیلهای علمی در ارتباط با یک چالش علمی و فناورانه؛
- برگزاری کارگاههای آموزشی آشنایی با نانوساختارها، روش های مشخصهیابی، خلاقیت و حل مساله؛
- بازدید از یک مجموعه علمی و صنعتی مرتبط با چالش دوره؛
- آموزش شیوه ارایه، گزارشکار و مقالهنویسی علمی؛
- برگزاری آزمون کتبی پایان دوره بر اساس موضوع چالش مرحله سوم؛
- ارائه گزارش و ارائه شفاهی دستاوردهای علمی در حین دوره و نتایج کار توسط هر تیم در حضور داوران.
در نهایت پس ارزیابی های صورت گرفته، افراد صاحب مدال طلا، نقره و برنز مشخص میشوند.
۵- شرایط ورود به مرحله سوم المپیاد
- شرط ورود به مرحله سوم: ۴۰ نفر برتر مرحله دوم به مرحله سوم راه پیدا خواهند کرد.
- ۱۰ درصد از نمره داوطلب برای انتخاب برگزیدگان نهایی در مرحله سوم (انتخاب دارندگان مدالهای طلا، نقره و برنز)، بر اساس نمره نهایی داوطلب در مرحله دوم خواهد بود.
۶- منابع آزمون
باشگاه دانش آموزی فناوری نانو به عنوان متولی آموزش فناوری نانو در کشور، به منظور آماده سازی داوطلبان عزیز، با هدف صرف کمترین هزینه و دست یابی به بیشترین کیفیت، اقدام به تدوین سرفصل آزمون و معرفی مقالات و کتب، به عنوان منابع پیشنهادی در صفحه «المپیاد» سایت باشگاه نانو به آدرس (https://nanoclub.ir) نموده است؛ مباحث اتمی و مولکولی در کتابهای درسی فیزیک، شیمی و مطالب درون سلولی در زیستشناسی پایه های دهم تا دوازدهم (مقطع متوسطه دوم) و مقالات منتخب سایت باشگاه نانو منابع اصلی آزمون های کتبی المپیاد نانو است.
همچنین به منظور آماده سازی دانش آموزان شرکت کننده در المپیاد نانو، آییننامه حمایت تشویقی با عنوان «حمایت از برگزاری کارگاههای آمادگی المپیاد» توسط ستاد ویژه توسعه فناوری نانو تصویب شده است که بر اساس آن به مراکز و نهادهای ترویجی مجری کارگاههای آمادگی المپیاد، مبالغی به عنوان حمایت پرداخت میشود تا از این طریق، توانمندی علمی داوطلبان، قبل از شرکت در مراحل مختلف المپیاد نانو ارتقاء یابد. داوطلبان گرامی میتوانند با مراجعه به سایت باشگاه نانو، قسمت دوره های آموزشی، در این دورهها ثبت نام نمایند.
۷- جوایز
جوایز برگزیدگان مرحله سوم (مرحله نهایی) سیزدهمین المپیاد دانش آموزی علوم و فناوری نانو به شرح جدول زیر خواهد بود:
جدول ۱. جوایز و تسهیلات بنیاد ملی نخبگان و ستاد ویژه توسعه فناوری نانو به برگزیدگان المپیاد سیزدهم
مدال |
جوایز نقدی (ریال) |
لوح تقدیر |
تسهیلات |
|||
ستاد ویژه توسعه فناوری نانو |
بنیاد ملی نخبگان |
ستاد توسعه فناوری نانو و مرکز ملی پرورش استعدادهای درخشان و دانش پژوهان جوان (مشترک) |
بنیاد ملی نخبگان |
ستاد ویژه توسعه فناوری نانو |
**بنیاد ملی نخبگان |
|
طلا |
۳۵،۰۰۰،۰۰۰ |
۶۰،۰۰۰،۰۰۰ |
دارد |
دارد |
*عضویت در کانون برگزیدگان باشگاه نانو |
۷۰ امتیاز |
نقره |
۳۰،۰۰۰،۰۰۰ |
۴۰،۰۰۰،۰۰۰ |
دارد |
دارد |
۵۰ امتیاز |
|
برنز |
۲۵،۰۰۰،۰۰۰ |
۲۰،۰۰۰،۰۰۰ |
دارد |
دارد |
۳۰ امتیاز |
* مزایای عضویت در کانون
- ارتباط مستقیم با نخبگان علوم و فناوری نانوی کشور و امکان شرکت در دورهمی های علمی
- امکان حضور در دوره های آموزشی ویژه راه اندازی کسب و کارهای نوین
- امکان حضور در دوره های آموزشی تخصصی در حوزه فناوری نانو
- دریافت حمایت برای پروژه های پژوهشی
**تسهیلات بنیاد ملی نخبگان: این تسهیلات طبق شیوه نامه پشتیبانی از فعالیت های علمی و فرهنگی دانشجویان مستعد تحصیلی کشور در سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ (طرح شهید وزوایی) انجام خواهد شد.
۸- تسهیلات ویژه ستاد ویژه توسعه فناوری نانو
داوطلبان سیزدهمین المپیاد دانشآموزی علوم و فناوری نانو از طرف ستاد ویژه توسعه فناوری نانو مشمول تسهیلات زیر نیز خواهند شد.
- تمامی داوطلبان المپیاد نانو، امکان ثبت نام رایگان در دوره آمادگی آزمون مرحله اول المپیاد نانو را خواهند داشت.
- تمامی راه یافتگان به مرحله دوم المپیاد نانو امکان ثبت نام رایگان در دوره پیشرفته آمادگی آزمون مرحله دوم المپیاد نانو را خواهند داشت.
- ۲۰۰ نفر برتر در آزمون مرحله دوم، امکان ثبت نام رایگان در دوره کسب و کار که به صورت آنلاین برگزار خواهد شد را خواهند داشت.
- اختصاص گرنت آموزشی-پژوهشی به مبلغ ۵.۰۰۰.۰۰۰ ریال به ۶۰ نفر برتر آزمون مرحله دوم برای انجام پروژههای پژوهشی در زمینه فناوری نانو یا استفاده از خدمات و محصولات آموزشی باشگاه نانو